- مرداد ۲۳, ۱۳۹۸
- ارسال شده توسط: تاراپوشش
- بخش: آماده سازی سطوح
فرایندهای تمیزکاری سطحی شامل چه روش هایی است؟
سطوح قطعات صنعتی پس انجام کارهای مکانیکی، برشکاری، عملیات حرارتی و غیره کثیف شده و آلاینده هایی روی سطح آن می‌نشیند. آلودگی هایی همچنون:
- توده‌های روغنی
- گریس
- ته‌مانده‌های مواد قلیایی
- زنگارها
- تراشه‌ها
- برش‌های فلزات
به طور کلی، فرایند تمیزکاری سطحی به دو صورت شیمیایی و مکانیکی انجام می‌گیرد. در ادامه روش های تمیز کاری شیمیایی سطوح معرفی می شود.
تمیز کاری شیمیایی سطوح
در تمیزکاری شیمیایی فعالیت‌های شیمیایی ماده مورد بررسی قرار می‌گیرد. در این شرایط روی سطح به شدت خورده می‌شود و در کنار از بین بردن آلودگی ها مقداری از فلز زمینه را نیز از بین می‌برد.
روش‌های تمیزکاری سطح در روش های شیمیایی عبارت است از:
- تمیزکاری با حلال ها
- تمیزکاری غوطه وری
- تمیزکاری با حرارت
- الکتروپولیش
تمیز کاری با حلال
هرکدام از آلاینده ها حلال خاصی دارند که می‌تواند آلودگی مورد نظر را پاک کند. دسته بندی آنها به صورت زیر است:
تمیز کاری با حلالهای گرم:
با استفاده از این روش، روغن، گریس و سایر آلودگی ها بطور کامل توسط حلالهای مورد استفاده از روی قطعه پاک می‌شود.
تمیز کاری با حلال های سرد:
این روش با استفاده از حلال های نفتی و هیدروکربن های هالوژنه سرد انجام گرفته و روغن و آلودگی را از روی سطوح پاک می کند. مزیت این حلال‌ها پایین بودن دما است و برای مواردی که در دمای بالا برای قطعات مقاوم حرارتی پایینی دارند و احتمال اکسیداسیون برای آنها وجود دارد، کاربرد دارند.
تمیز کاری با حلال های امولسیونی:
در این روش، چربی، روغن و آلودگی های سطح به کمک عوامل امولسیون کننده از بین می روند. با این تفاوت که نیازی به حرارت نیست و بدون تولید رسوبات آلوده پاک سازی انجام می‌گیرد. این روش قدرت پاک کنندگی کمتری نسبت به روش های با استفاده از حلال های داغ یا محلول های قلیایی دارد. از این رو برای سطوح بسیار آلوده پیشنهاد نمی‌شود.
در صنعت سه نمونه از امولسیون‌ها وجود دارد:
- امولسیون پایدار( برای آلاینده هایی که پایداری کمتر دارند و به راحی از سطح جدا می‌شوند استفاده می‌شوند)
- امولسیون ناپایدار(برای آلودگی هایی که پایداری بیشتری دارند استفاده می‌شوند)
- امولسیون دو فازی (برای زدایش شدیدترین نوع آلودگی های هیدرو کربنی و روغن های اکسید شده استفاده می‌شوند)
انتخاب هر یک از روش ها به جنس فلز، شکل، نوع، شرایط عمل و میزان آلودگی آن ارتباط دارد.
تمیزکاری غوطه وری
تمیز کاری غوطه وری برای زدودن آلودگی های آلی است. در این روش متغیرهای زیادی وجود دارد که می‌تواند درانتخاب محیط تمیز کننده تاثیر داشته باشند. این عوامل شامل جنس فلز و آلیاژ آن، میزان و نوع آلودگی سطحی است.
این فرایند به نسبت باقی فرایندها ساده تر بوده و طیف وسیعی از فعالیت های صنعتی را در بر می‌گیرد. همچنین، تجهیزات ارزان قیمتی دارد و البته در این روش محدودیت برای اشکال مختلف وجود ندارد. لازم به ذکر است که در هنگام انجام عملیات در این روش میزان جزئی از فلز پایه از دست می‌رود.
در این فرایند محیط تمیزکننده می‌تواند به صورت اسیدی یا بازی باشد. در محیط های تمیز کننده اسیدی می‌توان بسته به نوع قطعه‌ی آلوده از اسیدهای معدنی قوی استفاده کرد. اسیدهایی نظیر اسید کلریدریک، اسید سولفوریک و اسید نیتریک.
همچنین، برخی اسیدهای آلی نظیر اسید سیتریک، اسید اگزالیک، اسید استیک و اسید تارتاریک جایگاه خاص خود را در حذف رسوبات و آلاینده ها حفظ کرده اند.
در محیط هایی پاک کننده قلیایی عمدتاً از مواد قوی مانند هیدروکسید سدیم یا پتاسیم، کربنات ها و فسفات تری سدیم استفاده می‌شود.
تمیز کاری به کمک حرارت
در این حالت قطعه در کوره های القایی، توسط شعله مستقیم و یا حمام نمک قرار می‌گیرند. در این حالت، موادی که امکان سوختن و یا تبخیر شدن را داشته باشند، از بین می‌روند. انتقال حرارت در حمام نمک بسیار سریع و یکنواخت‌تر صورت می‌گیرد که باعث آسیب دیدن قطعه نمی‌شود. چون محیط اطراف قطعه (حمام نمک) از نظر شیمیایی خنثی است روی سطح قطعات واکنش اکسیداسیون رخ نمی‌دهد.
الکتروپولیش
در الکتروپولیش محیطی مناسب برای خوردگی ماده فراهم می‌شود. پس در روی سطح علاوه بر جدا شدن آلودگی ها مقداری از ذرات قطعه مورد نظر هم کنده می‌شوند.
شرح مکانیزم این فرایند و شرایط آن در مطالب دیگر موجود در سایت قابل مشاهده است.
